Na tak zwane zjawisko stresu cieplnego u krów ma wpływ wiele czynników. Najważniejsze z nich to parametry powietrza panujące w oborze takie jak: temperatura, wilgotność względna, prędkość przepływu powietrza i stężenie zanieczyszczeń chemicznych. Niemałe znaczenie ma również usytuowanie obiektu inwentarskiego i okólników. Kombinacja wysokiej temperatury i wilgotności uniemożliwia odprowadzanie z organizmu krowy nadmiaru ciepła. Został opracowany indeks THI, który określa prawidłowe wartości temperatur i wilgotności. Krowy mleczne zaczynają odczuwać skutki stresu cieplnego przy wartościach powyżej 72 THI. Należy pamiętać, że krowy wysokowydajne produkują ok. 50% więcej ciepła niż krowy zasuszone.
W konsekwencji stresu cieplnego krowy nie mają apetytu. Pobierają mniejszą ilość pasz włóknistych i następuje zaburzenie w wytwarzaniu śliny. W efekcie zwierzęta narażone są na większą częstotliwość wystąpienia podklinicznej kwasicy ( SARA ). Zmniejszenie pobrania składników pokarmowych w szczególności skrobi pogłębia deficyt energetyczny w związku z tym występuje częstsza śmierć zarodków. Obniżają się wskaźniki zacieleń, następują zaburzenia wzrostu pęcherzyków na jajniku, dwukrotnie częściej niż w miesiącach chłodnych diagnozuję się występowanie cyst jajnikowych. Aktywność krów jest większa w godzinach nocnych niż w dzień. Ruja skraca się o 8-10 godzin przez co zmniejsza się ilość inseminacji.
Na potwierdzenie tych słów zamieszczam poniżej tabele, która przedstawia wyniki inseminacji w 3 stadach na terenie woj. wielkopolskiego za okres 2018 roku. Wydajność w stadach podobna ok. 10500 kg mleka, okres między wyc. od 390 do 419 dni, krowy inseminowane były bez zastosowania programów hormonalnych.
W stadzie trzecim zastosowane są aktywometry a wyniki z urządzeń interpretowane i sprawdzane przez zootechników. Mimo,że jest to trudny okres w sterowaniu rozrodem krów hodowcy nie przepuszczają zauważonych rui.
Negatywne skutki stresu cieplnego można zmniejszyć przez zastosowanie wentylacji mechanicznej.
Stosowane jest również zacienianie polegające na zadrzewianiu i przedłużaniu okapów dachowych przynoszące pozytywne efekty podobnie jak siatki redukujące nasłonecznienie.
Dawkę pokarmową należy wzbogacić o tłuszcz chroniony, którego spożycie przez krowy powoduje mniejszą produkcje ciepła niż dodatek węglowodanów i dobrze koncentruje pasze. Skarmianie paszy objętościowej powinno być podzielone na przynajmniej dwa odpasy by nie doprowadzić do
zagrzewania. Przypominam, że stały i łatwy dostęp zwierząt do wody to podstawa.
Krzysztof Grobelny
Filia w Gostyniu
