W bieżących pracach związanych z hodowlą bydła mlecznego zjawisko inbredu zaczyna mieć coraz większe znaczenie. W pogoni za jak największym postępem hodowlanym wybiera się na ojców następnego pokolenia buhaje o wysokiej wartości genetycznej. Niestety powoduje to automatyczne promowanie wybitnych linii. Zawęża się przy tym pula genów dostępna w populacji, szczególnie w grupie buhajów – co prowadzi do wzrostu inbredu w następnym pokoleniu.
Co to właściwie jest inbred?
Definicja akademicka podaje, że współczynnik inbredu jest to prawdopodobieństwo, że dwa allele w losowo wybranym locus pochodzą od wspólnego przodka i są identyczne. Z tej definicji wynika, że im więcej wspólnych przodków w rodowodzie oraz im bliżej potomka się oni znajdują – tym współczynnik inbredu potomka będzie wyższy. Parametr ten podaje się najczęściej w procentach (0-100). Bardzo ważna jest przy tym kompletność rodowodu, wtedy posiadamy dużo danych do obliczeń i współczynnik inbredu jest wyliczony dosyć dokładnie. W praktyce 100-procentowa kompletność rodowodu oznacza pełną informację o przodkach danego osobnika do pięciu pokoleń wstecz.
Dlaczego zwraca się tak dużą uwagę na ten parametr?
Otóż w genetyce populacji istnieje takie pojęcie jak depresja inbredowa. Powoduje ją skumulowanie genów cech letalnych lub semiletalnych. Geny letalne, które są recesywne, odziedziczone tylko po jednym z rodziców nie powodują zmian w organizmie. Gdy przekaże je każdy z rodziców niestety ujawniają się i powodują straty. W przypadku hodowli krów mlecznych depresja inbredowa doprowadza do strat w produkcji mleka i jego składników. Na podstawie wielu obserwacji wyliczono następujące spadki produkcji:
Najgorszych przypadków, czyli kojarzeń krów i buhajów w bardzo bliskim pokrewieństwie, jest bardzo mało. Jednak już tych na poziomie 6-7% dużo więcej. Wystarczy przemnożyć te, wydawałoby się małe ubytki w produkcji, przez liczbę zwierząt w stadzie, których problem dotyczy a wychodzi całkiem pokaźna strata. Jest ona tym bardziej dotkliwa gdy uświadomimy sobie, że przeciwdziałanie depresji inbredowej nie pociąga za sobą żadnych kosztów. Wystarczy pilnować dobrej identyfikacji pochodzenia zwierząt we własnym stadzie i zlecić stacji inseminacyjnej oferującej nasienie buhajów, bezpłatne wykonanie doborów. W literaturze branżowej pojawiają się również sugestie na temat wpływu wysokiego inbredu na zamieranie zarodków. Brakuje jednak tutaj dokładnych badań.
Buhaje z unikalnym rodowodem :
BARAN MOON LUCKY MITCH BABYLONE UNICAT ZEKON ZIKMUND
Więcej na temat inbredu w XIV wydaniu Przewodnika Hodowcy WCHiRZ - Tygodnika Poradnika Rolniczego
